Merkez Bankası'nın faiz oranını yüzde 2.6'ya yükseltmesiyle konut kredisi borcu olanların ödemeleri de artacak
TÜM dünyada yükselme eğilimi seyreden enflasyonu Avustralya'da daha yüksek seviyelere çıkmadan önce kontrol altına almaya çalışan Merkez Bankası, son birkaç ay içinde faiz oranını altıncı kez artırdı.
Avustralya Merkez Bankası salı günü resmi faiz oranını 25 baz puan artırarak yüzde 2.6'ya yükseltti. Artış, çoğu ekonomistin tahmin ettiği miktarın yarısında gerçekleşti.
Merkez Bankası Başkanı Philip Lowe karardan sonra yaptığı açıklamada, "Banka, enflasyonu zaman içinde yüzde 2 ila 3 aralığına döndürmeye kararlı. Faiz oranındaki bugünkü artış bu hedefe ulaşılmasına yardımcı olacak ve önümüzdeki dönemde daha fazla artışa ihtiyaç duyulacak gibi görünüyor" dedi.
Yıllık enflasyon son aylarda yaklaşık yüzde 7'de seyrediyor ve Merkez Bankası ile Federal Hükümet, enflasyonun 2022'nin sonunda yüzde 8'in altında zirve yapmasını bekliyor.
Salı günü Mayıs ayından bu yana toplam 250 baz puana ulaşan artış, Merkez Bankası'nın 1994'te Ağustos ve Aralık ayları arasındaki 275 baz puanlık artışına yaklaştı ve altıncı kez olmak üzere art arda en uzun artış serisi oldu.
Merkez Bankası'nın faiz oranı artışındaki 50 baz puan serisinin devam edeceğini ve artışın daha sonra azalmasını bekleyen ekonomistler bunun ilk işaretini de salı günü aldı.
Avustralya'daki faiz artışında, ABD'de olduğu gibi diğer merkez bankalarının yükselen enflasyonla başa çıkmak için daha büyük artışlara gitmesi ve hızla sıkılaşan para politikasının ekonomileri durgunluğa sürükleyeceğine ilişkin endişeler etkili oldu.
Resmi faiz oranını dokuz yıldan fazla bir süre içinde en yüksek seviyeye çıkaran Avustralya Merkez Bankası, küresel ekonomide esen ters rüzgarlarla ilgili endişelerin, art arda dört adet 50 baz puanlık artışla rekor kıran salı günkü karara katkıda bulunduğunu belirtti.
Merkez Bankası Başkanı Lowe, “Birinci etken son zamanlarda kötüleşen küresel ekonomideki belirsiz görünüm, diğeri ise Avustralya'daki hanehalkı harcamalarının daha sıkı mali koşullara nasıl tepki verdiğidir” dedi.
Federal Maliye Bakanı Jim Chalmers, Merkez Bankası'nın yorumlarının Federal Hükümet'in 25 Ekim'de ilk bütçesini açıklamaya hazırlanırken karşı karşıya olduğu baskıların altını çizdiğini belirterek, "Yükselen enflasyon, yüksek faiz oranları ve düşen reel ücretler bu ortamı hazırlıyor" dedi.
“Uluslararası ekonomide fırtına bulutları toplanıyor ve bu şu anda sonuçlandırmakta olduğumuz bütçe için önemli bir etken" diyen Chalmers, hükümetin planlanan üçüncü aşama vergi indirimleri konusunda "pozisyonunu değiştirmediğini" de sözlerine ekledi.
Bu arada, salı günü yayınlanan veriler, Avustralya ekonomisinin Mayıs ayındaki federal seçimlerden hemen önce başlamasından bu yana Merkez Bankası'nın faiz oranındaki beş artışına rağmen dirençli kaldığını gösterdi.
ANZ Bankası'na göre, Haziran ayında zirve yapan iş ilanlarında Eylül ayında çok az değişiklik oldu. İş ilanları bir yıl öncesine göre yaklaşık yüzde 56 daha yüksek seviyede kalırken, kabaca işsiz olan her kişi için bir iş açıldı.
Avustralya İstatistik Bürosu'na göre, Ağustos ayı kredi talebi verileri özel borçlanmanın yıllık yüzde 9.3 oranında arttığını gösterdi. Yatırım bankası UBS, bu artışın ekonomistlerin beklediğinden daha fazla ve küresel mali krizin başladığı 2008'den bu yana en hızlı tempo olduğunu bildirdi.
Yüksek emtia fiyatlarının yardımcı olmasıyla ekonominin sağlam bir temel üzerinde kaldığını bildiren Merkez Bankası Başkanı Lowe, "Avustralya ekonomisi sağlam bir şekilde büyümeye devam ediyor ve ulusal gelir ticaret hadleri tarafından rekor düzeyde artırılıyor. Ancak işgücü piyasası çok sıkı ve birçok firma işçi bulmakta zorlanıyor” dedi.
Merkez Bankası'nın salı günkü kararından önce piyasalar resmi faiz oranının artmaya devam edeceğini ve 2023 ortasına kadar yüzde 4'ü aşacağını bekliyordu. Özel bankaların ekonomistleri ise daha az şahin davrandı ve yüzde 2.85 ile 3.35 arasında bir en yüksek faiz oranı tahmininde bulundu.
Veri sağlayıcı RateCity'ye göre, resmi faiz oranındaki her 100 baz puanlık artış, normal bir 25 yıllık konut kredisi borcunun geri ödemelerinde ayda yaklaşık ekstra 300 dolara dönüşüyor.
RateCity, salı günkü artışın tipik bir konut kredisi borcu için Mayıs ayından bu yana kümülatif ek aylık geri ödemelerini alınan 500 bin dolar için 687 dolar artırdığını bildirdi.
Muhasebe kuruluşu CPA Australia'nın iş politikası danışmanı Gavan Ord, son faiz artışının işletmeler üzerinde de daha fazla baskı yaratacağını söyledi.
Ord, "Bu, işletmelerin bu yıl karşılaştığı son maliyet artışı olmayacak. 1980'lerden beri benzeri görülmemiş ekonomik baskılarla karşı karşıyayız” dedi.